Trong quá trình soạn văn lớp 12, các bạn học sinh sẽ phải soạn bài Rừng xà nu của nhà văn Nguyễn Trung Thành. Để giúp các bạn tìm hiểu được về tác phẩm kĩ lưỡng và đầy đủ trước khi đến lớp, Jamo xin gửi đến các bạn bài soạn Rừng xà nu đầy đủ và chi tiết nhất!
I. Tìm hiểu về Tác giả, Tác phẩm
1. Sơ lược về tác giả
– Nguyễn Trung Thành (1932) sinh ra ở Quảng Nam.
Tác giả Nguyễn Trung Thành
– Ông là một nhà văn cách mạng và có một thời gian dài gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên.
– Chính quãng thời gian trên đã cho ông nhiều chất liệu để viết nên những tác phẩm ấn tượng về Tây Nguyên như Đất nước đứng lên và Rừng xà nu.
– Ông cũng là cây bút văn xuôi xuất sắc nhất viết về Tây Nguyên cho tới hiện tại.
Xem thêm: Phân Tích Chi Tiết Bài Thơ Đất Nước Theo Chuẩn Giáo Án
2. Tác phẩm Rừng Xà Nu
– Tác phẩm được sáng tác vào năm 1965 trong giai đoạn cuộc chiến chống Mỹ diễn ra khốc liệt.
– Chúng ta sẽ thấy tác giả nêu cao tinh thần đứng lên đấu tranh chống lại sự tàn ác của kẻ thù thì sự sống bình yên mới trường tồn mãi mãi.
II. Hướng dẫn soạn bài dựa vào những gợi ý từ SGK
Câu 1: Ý nghĩa của truyện qua:
a. Nhan đề:
+ Ý nghĩa tả thực: Nhà văn nói về cây xà nu – một loài cây sống thành rừng ở Tây Nguyên, có sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước sự thay đổi của thời tiết.
+ Ý nghĩa biểu tượng: Qua sức sống mãnh liệt của cây xà nu, rừng xà nu, nhà văn nói đến nỗi đau và sức sống, phẩm chất kiên cường bất khuất của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
b. Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu dưới đạn đại bác
– Nơi hứng chịu mọi sự tàn phá của đại bác Mĩ, đầy đau thương, chết chóc
– Nhưng vẫn vươn lên với sức sống mãnh liệt bảo vệ cho dân làng Xô Man, biểu trưng cho cuộc sống, con người, phẩm chất người làng Xô Man
c. Hình ảnh ngọn đồi cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy đến tận chân trười luôn trở đi trở lại trong tác phẩm
– Gợi ra cảnh rừng xà nu hùng tráng, kiêu dũng và bất diệt
– Biểu trưng cho con người Tây Nguyên nói riêng và con người Việt Nam nói chung trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước vĩ đại.
Rừng xà nu
Câu 2 (trang 48 sgk Văn 12 Tập 2):
a, Phẩm chất và tính cách người anh hùng Tnú:
– Khi còn nhỏ, Tnú đã cùng Mai đi vào rừng tiếp tế cho Quyết: Sự gan dạ, dũng cảm và trung thực đã thể hiện rõ trong Tnú ngay lúc còn là một đứa trẻ. Tnú được giác ngộ lý tưởng cách mạng ngay khi còn nhỏ.
– Giặc bắt, tra tấn dã man, lưng ngang dọc vết chém nhưng vẫn dũng cảm, gan góc chịu đựng và qua những thử thách cam go như vậy càng bộc lộ tinh thần thép và lòng trung thành cách mạng đáng ngưỡng mộ của anh chàng Tây Nguyên này.
– Tnú phải rơi vào tình cảnh đau thương khôn cùng: khi bản thân bị bắt và tra tấn dã man khi bị đốt cả mười ngón tay.
b, Câu chuyện bi tráng: “Tnú không cứu được vợ con”- cụ Mết nhắc tới bốn lần nhấn mạnh
– Chúng ta không thể tay không bắt giặc, không thể để lòng căm thù trở nên hành động mù quáng mà cần có kế hoạch và chiến lược rõ ràng. Khi chưa cầm vũ khí chiến đấu thì anh cũng chẳng bảo vệ được vợ con, người thân của mình.
– Cụ Mết – người từng trải và có nhiều kinh nghiệm cũng như tầm nhìn sâu rộng khẳng định rằng đấu tranh cần có vũ khí vì đó là con đường tốt nhất để bảo vệ được những người thân yêu, những điều thiêng liêng.
– Sau bao hy sinh xương máu nằm xuống đã đúc rút ra chân lý cách mạng sáng ngời và có trách nhiệm truyền đạt lại cho thế hệ sau.
=> Câu chuyện Tnú rút ra chân lí lớn của thời đại: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, chúng ta phải đứng lên để chống giặc, để bảo vệ quê hương, đất nước, bảo vệ những người thân thương và những điều thân thuộc, kể cả việc phải cầm vũ khí để xông pha chiến trận và hi sinh cả tính mạng của mình.
Xem thêm: Hướng Dẫn Soạn Bài Việt Bắc Đầy Đủ Theo SGK Ngữ Văn
c, Vai trò của nhân vật
– Cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng: sự tiếp nối từ thế hệ này qua thế hệ khác thể hiện tinh thần bất khuất, truyền thống đánh giặc của làng Xô Man nói riêng và của Tây Nguyên nói chung.
Sự tiếp nối các thế hệ chống giặc để bảo vệ quê hương
– Mai, Dít chính là những thế hệ vàng hiện tại, mang vẻ đẹp của sự kiên định, mạnh mẽ trong phong ba, bão táp của khói lửa, đạn bom.
– Bé Heng là thế hệ kế tục tiếp theo có vai trò quan trọng trong việc đưa cuộc chiến đến thắng lợi vinh quang.
Câu 3 (trang 49 sgk Văn 12 Tập 2):
Hình tượng rừng xà nu có quan hệ mật thiết với hình tượng nhân vật Tnú. Hai hình tượng này không tách rời nhau mà gắn bó khăng khít với nhau. Rừng xà nu sẽ không thể trải mãi tới chân trời trong màu xanh bất diệt khi con người chưa thấm thía bài học “chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo”.
Tác giả đã kết hợp miêu tả bao quát lẫn cụ thể, phối hợp cảm nhận của nhiều giác quan khi miêu tả cây xà nu, tạo nên hình ảnh cây xà nu đầy sức lực, tràn trề sưc sống. Tác giả luôn miêu tả hình tượng cây xà nu với con người, các hình thức nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đều được vận dụng nhằm thể hiện sống động vẻ hùng vĩ của thiên nhiên và gợi ra những liên tưởng về con người. Nhà văn muốn dùng rừng xà nu làm biểu tượng cho tinh thần gan góc, dũng cảm, dạn dày, bất khuất… của nhân vật Tnú và dân làng Xô Man. Nhờ thế những đoạn văn miêu tả rừng xà nu giống như một bài thơ trữ tình với giọng văn đầy biểu cảm.
Câu 4: Nghệ thuật được sử dụng trong bài?
– Đặc sắc, đậm đà chất sử thi hùng tráng. Chất sử thi toát lên qua đề tài, chủ đề, cốt truyện, nhân vật, hình ảnh thiên nhiên, các chi tiết nghệ thuật, giọng điệu, ngôn ngữ của tác phẩm:
– Đề tài có ý nghĩa lịch sử: sự vùng dậy của dân làng Xô man chống Mỹ Diệm.
– Bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, hoành tráng. Rừng xà nu làm nền cho bức tranh về cuộc đấu tranh chống giặc (Cả rừng … ào ào rung động, lửa cháy khắp rừng).
– Các nhân vật tiêu biểu được miêu tả trong bối cảnh trang nghiêm, hùng vĩ, vừa mang phong cách Tây Nguyên vừa mang phẩm chất của anh hùng thời đại.
– Kết cấu vòng tròn: Mở đầu, kết thúc là hình ảnh của rừng xà nu, cùng với sự trở về của Tnú sau ba năm xa cách.
– Cách trần thuật: Chuyện về sự nổi dậy của dân làng và cuộc đời Tnú được kể lại trong một đêm anh về thăm làng, qua lời cụ Mết, bên bếp lửa bập bùng – Giọng kể trang trọng như truyền cho thế hệ con cháu những trang sử bi thương và anh hùng của cộng đồng. Chuyện về thời hiện tại được kể bằng giọng điệu và ngôn ngữ sử thi.
Xem thêm: Hướng Dẫn Soạn Bài Sóng Của Xuân Quỳnh Theo Gợi Ý SGK
III. Tổng kết
Hướng dẫn soạn bài Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành giúp các em học sinh cảm nhận được hình tượng rừng xà nu trong cuộc sống đau thương nhưng kiên cường và anh dũng cùng câu chuyện bi tráng về cuộc đời Tnú – người anh hùng của cả dân làng Xô man và của cả dân tộc, thực hành bài luyện tập trong SGK Ngữ Văn 12
Hy vọng những chia sẻ trên đây của Jamo sẽ hỗ trợ được nhiều cho bạn khi chuẩn bị bài trước.
