Vợ chồng A Phủ là câu chuyện về những người dân lao động vùng cao Tây Bắc không cam chịu bọn thực dân, chúa đất áp bức, bóc lột, đọa gà, giam hãm trong cuộc sống tăm tối đã vùng lên phản kháng đi tìm cuộc sống tự do. Những hướng dẫn chi tiết dưới đây sẽ cho bạn biết tại sao tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và sức hút dù qua bao thế hệ bạn đọc. Mời bạn cùng tìm hiểu với Jamo nhé!
I. Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm
1. Giới thiệu tác giả
– Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen sinh năm 1920
– Quê ở Kim Bài, Thanh Oai, Hà Nội.
– Tô Hoài là một nhà văn lớn nổi tiếng trước cách mạng tháng Tám.
– Sáng tác trên nhiều thể loại, truyện ngắn, tiểu thuyết.
– Có vốn hiểu biết sâu sắc, phong phú về phong tục tập quán của nhiều cùng miền nhất là vùng Tây Bắc.
Xem thêm: Hướng Dẫn Phân Tích Bài “Thương Vợ” Ngắn Gọn Nhưng Đủ Ý
2. Giới thiệu tác phẩm
– Tác phẩm được viết năm 1952 in trong tập Truyện Tây Bắc.
– Đạt giải nhất giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam
– Tác phẩm chính: Dế mèn phiêu lưu ký (truyện 1941), O chuột (tập truyện, 1942), Quê người ((tiểu thuyết, 1942), Nhà nghèo (tập truyện ngắn, 1944), Truyện Tây Bắc (truyện 1953), miền Tây (tiểu thuyết, 1967), Cát bụi chân ai (hồi ký,1992), Chiều chiều (tự truyện), Ba người khác (2006).
- Bố cục truyện: chia thành 3 phần
+ Phần 1 (từ đầu đến “bao giờ chết thì thôi“): tâm trạng và hoàn cảnh sống của Mị
+ Phần 2 (tiếp theo đến “đánh nhau ở Hồng Ngài“): Hoàn cảnh của A Phủ
+ Phần 3 ( phần còn lại): Cuộc tự giải thoát của Mị và A Phủ
- Chủ đề của tác phẩm:
Nói lên sự thống khổ của người Mèo ở Tây Bắc dưới ách thống trị dã man của bọn chúa đất và sự vùng dậy của người dân để giành lấy tự do, hạnh phúc và tham gia kháng chiến giải phóng quê hương.
II. Gới ý soạn Vợ chồng A Phủ chi tiết theo SGK
Câu 1: Diễn biến tâm trạng nhân vật Mị (Trang 14 sgk ngữ văn 12 tập 2)
a. Cảnh ngộ của Mị:
+ Thân phận làm con dâu cho nhà thống Lí để gạt nợ cho gia đình.
+ Mị cứ làm đi rồi làm lại những công việc thường ngày, không được nghỉ ngơi và lùi lũi như con rùa trong xó cửa.
+ Cuộc sống nhìn ra thế giới chỉ vỏn vẹn trong căn phòng chỉ có ô vuông bằng bàn tay, không biết được trời mưa hay nắng, không được tiếp xúc với thế giới bên ngoài: đầy ngột ngạt và cô đơn.
b. Tính cách và thân phận của Mị:
+ Trước khi về làm dâu nhà thống Lí: Mị vốn là một cô gái trẻ đẹp, hiền dịu, có hiếu với mẹ cha, chăm chỉ, siêng năng làm việc và có nhiều chàng trai để mắt tới.
+ Khi về làm dâu nhà thống Lí: Cuộc sống của Mị không khác gì trong ngục tù, sống trong nổi vật vờ, héo mòn từng ngày.
c. Đêm tình mùa xuân:
+ Mị chợt nhớ lại những kỉ niệm thân thuộc trước kia của chính mình: cô gái có tài thổi sáo, tiếng sáo đã đưa Mị thoát khỏi cảnh thực tại.
+ Mị chuẩn bị sắm sửa để đi chơi thì đúng lúc A Sử về, hắn trói ngay Mị vào cột nhà và khiến cô phải chịu cả những đau đớn về tinh thần lẫn thể xác mà đáng lẽ ra nàng không đáng phải chịu đựng những điều vô lý đó.
d. Khi nhìn thấy A Phủ bị trói:
+ Mị trở nên dửng dưng cho đến khi nhìn thấy hai giọt nước mắt của A Phủ lăn dài trên gò má, đã khiến nàng tỉnh thức, nàng quyết định liều mình cởi trói cho A Phủ và cả hai cùng nhau chạy trốn.
Hình ảnh minh họa Mị cởi trói cho A Phủ
→ Tâm trạng của Mị biến chuyển từ tuyệt vọng tới hy vọng, Mị đã rất dũng cảm và gan dạ dám đứng lên đấu tranh cho mình, cho người để giải thoát khỏi sự kìm hãm, khổ nhục.
Xem thêm: Gợi ý phân tích bài Việt Bắc của Tố Hữu
Câu 2: Nhân vật A Phủ (Trang 15 sgk ngữ văn 12 tập 2)
a, Nhân vật A Phủ:
– A Phủ là một chàng trai mồ côi khỏe mạnh, cần cù chịu khó, nhưng không thể lấy nổi vợ vì “không có ruộng, không có bạc”.
– Do đánh ngã A Sử, con quan thống lí khi tên này cùng bọn tay chân đến phá đám hội, nên A Phủ bị thống lí Pá Tra bắt phạt vạ.
– Cuối cùng, làng xử phạt A Phủ một trăm đồng bạc trắng. Không có tiền nộp, anh phải làm con trâu, con ngựa cho nhà Pá Tra để trừ nợ.
Hình ảnh minh họa nhân vật A Phủ
+ “Chạy vụt ra, ném con quay, xộc tới, kéo, xé, đánh tới tấp”: Hành động đầy quyết liệt thể hiện lòng căm thù, phẫn uất trước kẻ thù.
+ Một con người yêu công lý, lẽ phải và mang tính cách can trường, dũng cảm.
– Có lần A Phủ làm mất bò nhà thống lí và bị trói vào cột ở giữa trời.
– Giọt nước mắt A Phủ đã làm thức tỉnh tâm hồn Mị và Mị đã giải cứu A Phủ khỏi sự kìm kẹp, đày đọa trong nhà thống lí.
– Khát khao tự do mãnh liệt hơn bao giờ hết và điều đó đã giúp chàng vượt qua nỗi đau về thể xác và chiến thắng số phận nghiệt ngã để giành lấy tự do.
b, Cách miêu tả nhân vật
– Nhân vật Mị: miêu tả qua nghệ thuật so sánh và thủ pháp vật hóa để tả thực nỗi cơ cực đời Mị, sử dụng phép ẩn dụ độc đáo để nói lên số phận bất hạnh của Mị.
– Nhân vật A Phủ: được khắc họa thông qua hành động, làm nổi bật tính cách táo bạo, gan góc, sự phản kháng mạnh mẽ của chàng trai yêu tự do.
Câu 3: Nhân vật A Phủ (Trang 15 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Tác giả đã có những quan sát đầy tinh tế và độc đáo thông qua thiên truyện này về đề tài miền núi.
– Tô Hoài đã dựng được một câu chuyện với cách trần thuật linh hoạt, giọng kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.
– Hệ thống nhân vật điển hình cho thân phận con người miền núi trước cách mạng.
– Nhân vật hiện lên sống động, nội tâm phong phú.
– Những phong tục, cảnh sắc sinh hoạt của đồng bào miền núi hiện lên cũng vô cùng sống động, hấp dẫn người đọc.
III. Kết luận
1. Giá trị nội dung trong bài
– Qua phần soạn văn Vợ chồng A Phủ chúng ta có thể nhận ra những giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm được thể hiện qua việc mô tả về số phận bất hạnh của Mị và A Phủ, hiện lên cuộc sống cơ cực, khắc khổ của người dân miền núi trong giai đoạn bị bọn chúa đất phong kiến thống trị. Qua đó thấy được sức mạnh tiềm tàng, mãnh liệt của những kiếp người nhỏ bé trong xã hội nhưng có khao khát tự do to lớn, luôn hướng đến cuộc sống tốt đẹp, thiện lương, được ánh sáng Cách mạng dẫn đường, soi lối đến tương lai tốt đẹp hơn.
2. Giá trị nghệ thuật được sử dụng trong bài
– Cách quan sát độc đáo và sáng tạo.
– Hình ảnh miêu tả đậm chất thơ.
– Cách kể chuyện tự nhiên, sinh động.
– Truyện có bố cục chặt chẽ, cách dẫn dắt lôi cuốn, sự đan cài chi tiết khéo léo.
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật khéo léo bằng nhiều bút pháp khác nhau lột tả sinh động từ tâm lý đến ngoại hình nhân vật.
– Ngôn ngữ mang đậm âm hưởng núi rừng.
3. Giá trị nhân đạo của truyện ngắn Vợ chồng A Phủ:
– Tố cáo xã hội miền núi với nhiều tầng áp bức bóc lột người dân nghèo.
– Thương cảm cho số phận những người dân nghèo.
– Ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp và khát khao sống chính đáng của những con người thấp cổ bé họng trong xã hội.
Xem thêm: Gợi ý phân tích bài Việt Bắc của Tố Hữu
Tác phẩm Vợ chồng A Phủ là một bước tiến trong việc nhận thức, khám phá hiện thực kháng chiến, đồng thời cũng là một bước tiến trong việc thể hiện chủ nghĩa nhân đạo theo nhân sinh quan cách mạng. Với Vợ chồng A Phủ nói riêng, Truyện Tây Bắc nói chung, Tô Hoài đã góp phần đổi mới về đề tài miền núi, thực sự bước vào văn học với những hình ảnh phong phú, tươi đẹp và chân thực. Chúc các bạn hoàn thành tốt phần soạn bài của mình dựa vào những gợi ý trên đây!
